Czarno-białe barwy charakterystyczne są dla samca muchołówki białoszyjej. Czarny jest grzbiet, ogon i głowa. Biały zaś spód, obroża, lusterka na skrzydłach i niewielka plamka na czole.  Gatunek ten cechuje wyraźny dymorfizm płciowy. Tam gdzie u samca czerń, to u samicy brąz zmieszany z szarością. Nie znajdziemy też u samiczki białej otoczki na szyi.

Te niewielkie ptaki (długość ciała około 13 cm) w Puszczy Białowieskiej pojawiają się w kwietniu i można je spotkać do września. Muchołówka białoszyja znajduje tu idealne warunki do rozrodu, uwielbia bowiem starodrzewia z dużym udziałem martwego drewna. Najpierw przylatują samce zajmując dziuple i pilnując rewiru. Samica składa od 4 do 7 jaj, wysiaduje je przez dwa tygodnie, a po kolejnych dwóch tygodniach pisklaki opuszczają gniazdo podejmując już pierwsze loty.

Głównym pokarmem muchołówki, jak sama nazwa wskazuje, są owady. Ptaki te nie pogardzą również owocami leśnymi i nasionami.