Nazwa czyżyk lepiej do czyża pasuje, wydaje się przecież tak delikatny, tak drobnych rozmiarów. Długość ciała od 11 do 12 cm, a rozpiętość skrzydeł około 21 cm - to jeszcze mniej niż wróbel. Jaskrawe barwy upierzenia sprawiają jednak, że łatwo go zauważyć. Grzbiet jest oliwkowozielony z ciemnym kreskowaniem, pierś, szyja i brew żółte. Skrzydła z czarno-żółtymi paskami. Samice mają bardziej delikatne barwy, z mniejszym udziałem żółtego. Nie mają też czarnej, kontrastującej czapeczki na głowie, którą mogą pochwalić się samce.

Czyże gniazdują w lasach iglastych. Wysokie świerki zapewniają im dobrą ochronę przed drapieżnikami, a nasiona drzew oferują pokarm, który w okresie letnim uzupełniany jest owadami. Gniazdo czyża to dobrze przemyślana kryjówka wyścielona mchem i piórkami, a z zewnątrz zabezpieczona fragmentami porostów. Samica wysiaduje od czterech do sześciu jaj. Zdarza się, że do lipca pary wyprowadzają dwa lęgi. Pisklaki opuszczają gniazdo po dwóch tygodniach od wyklucia.

Łatwiej dostrzec czyża zimą, gdy jego barwy zwracają uwagę na tle szarości i bieli lasu. Tym bardziej, że poza sezonem lęgowym dołącza do większych grup.