Charakterystyczna czerwień na podgardlu i na czole to cecha makolągwy, a ściślej rzecz biorąc samca tego gatunku. Samiczki pozbawione są czerwieni. Spód, szyja i głowa są jaśniejsze - popielate, a grzbiet i skrzydła utrzymane w cieplejszych barwach brązu. Pióra lotek mają czarne, przetykane bielą. Makolągwa jest drobniutka, długość ciała około 13 cm, a rozpiętość skrzydeł 23 cm. Waży zaledwie 20 g.

Makolągwy nie spotkamy w głębi lasu, ale raczej na obrzeżach puszczy, zazwyczaj od marca do października. Ptaki te lubią miejsca dobrze nasłonecznione, a gniazda budują niezbyt wysoko - wystarczy im krzew, czy niewielkie drzewo. Są przy tym dość towarzyskie i dobierają się w liczne kolonie.

Makolągwy żywią się przede wszystkim nasionami, a w porze lęgowej dietę uzupełniają o bezkręgowce. W ciągu roku udaje im się wyprowadzić dwa lęgi, pierwszy w maju. Młode  (w jednym lęgu przychodzi na świat sześć pisklaków) opuszczają gniazdo po dwóch tygodniach, są jednak jeszcze dokarmiane przez rodziców.