Muchołówka szara jest mniej więcej wielkości wróbla, długość ciała mierzy około 13-15 cm, a to i tak największa z naszych muchołówek. Nazwę zawdzięcza ubarwieniu - wierzch ciała, skrzydła i ogon są szare z odcieniami beżu, a gardło, pierś i brzuszek jasne, niemal białe, choć i tutaj znajdą się ciemniejsze kreski w upierzeniu. Nogi i dziób ma ciemne. Podobnie oczy, których czerń dodatkowo podkreślona jest przez jasną obwódką. Samca od samicy trudno odróżnić. Po żółtych plamkach na grzbiecie rozpoznamy za to młodsze osobniki.

Muchołówkę spotkamy od maja do października na obrzeżach puszczy, na polanach i w pobliżu siedzib ludzkich. Zamieszkuje rejony w których najłatwiej o jej ulubione owady. Obserwacje często prowadzi z czatowni (znakomicie sprawdzają się tu gałązki, albo słupki lizawek), a pokarm chwyta w locie. Jesienną dietę uzupełnia o leśne owoce.

Samica i samiec razem budują gniazdo i razem też opiekują się młodymi. Przy sprzyjających warunkach udaje im się wyprowadzić dwa lęgi w ciągu roku. Młode pozostają przez pierwsze dwa tygodnie w gnieździe, choć i potem są jeszcze dokarmiane przez rodziców.

Ciekawostkę stanowi fakt, że muchołówka nie zabiega specjalnie o nadwyżki tłuszczu przed odlotem, zachowując swoją smukłą sylwetkę. Ze zdobywaniem pokarmu doskonale radzi sobie w trakcie migracji.