Nic dziwnego, że upodobali go sobie malarze, szczygieł jest bowiem jednym z najbarwniejszych polskich ptaków. Przyjrzyjmy się uważnie zdjęciu, na którym czerwono-karminowa twarz silnie kontrastuje z białymi polikami i czarnym tyłem głowy. Grzbiet szczygła jest beżowy, ogon czarny, a spód jasnokremowy. Uwagę zwracają żółto-czarne skrzydła, szczególnie gdy obserwujemy go w locie.

Szczygieł zdecydowanie nie należy do gigantów. Nie przekraczająca 14 cm długość ciała sprawia, że ptak ten jest mniejszy od wróbla. Zwraca za to na siebie uwagę donośnym, szczebiotliwym śpiewem.

Polany i obrzeża Puszczy Białowieskiej to miejsca, gdzie najłatwiej go znaleźć. Żywi się nasionami ziół i chwastów, choć w okresie lęgowym nie pogardzi też owadami, którymi dokarmia pisklaki, a nierzadko grupy szczygłów spotykamy w koronach drzew, ot choćby na olszy, gdzie także odnajdą pożywne nasiona. 

Uwite z mchu i traw gniazda, ukrywają w gęstych gałęziach. Okres lęgowy zaczynają w marcu. Samica wysiaduje 4 do 6 nakrapianych brązem jaj, w charakterystycznym odcieniu niebieskim. Młode szczygły podkarmione przez rodziców, opuszczają gniazdo już po kilkunastu dniach od wyklucia.