Należy do rodziny kokornakowatych, której tylko dwóch przedstawicieli znajdziemy we florze

Polski i jest jedynym kopytnikiem występującym w Europie. Właściwie jest to roślina, z którą naprawdę trudno pomylić inny gatunek. Jego kłącza czołgają się po ziemi i są dość mocno rozgałęzione, osiągając maksymalnie 10 cm wysokości. Odstające na długich ogonkach liście połyskują ciemną zielenią. Są zimotrwałe, w kształcie nerki i mocno skórzaste. 

Od marca do maja na krótkich pędach pojawiają się bardzo niepozorne, ale urocze kwiaty. Mają kształt promienisty i nieco dzwonkowaty, a płatki korony zawijają się do środka. Od zewnątrz mają barwę brunatnozieloną, w środku zaś są ciemnopurpurowe. Zapylaniem zajmują się owady z rzędu muchówek, choć gdy nie ma dostatecznego zainteresowania, to rośliny radzą sobie same. 

Po dojrzeniu, nasiona roznoszone są siłą odnóży mrówek. 

Kopytnik rośnie w lasach liściastych, grądach, łęgach i zaroślach. Lubi cień. Wybiera gleby nieco wilgotne, bogate w próchnicę, z udziałem wapnia. Jest to roślina zarówno lecznicza jak i trująca, a

po roztarciu ziela wydziela się nieprzyjemny aromat. Do 2014 r. był objęty ochroną częściową, lecz

wciąż zagraża mu degradacja siedlisk.