Miodunka ćma nie bez przyczyny należy do rodziny szorstkolistnych (Boraginaceae). W całości pokryta jest bowiem szorstkimi włoskami. Rośnie przez wiele lat i dorasta do 30 cm wysokości. Z zarysu podobna trochę do pierwiosnka, jej kwiaty mają bardzo zbliżony kształt.

U nasady łodygi wyrastają duże, sercowato-jajowate liście, które zwężają się w długi ogonek. Wyższe liście są nieco bardziej podłużne i pozbawione ogonka – siedzą wprost na łodydze. Z wierzchu są owłosione i bywa, że występują na nich jasne plamki. Na końcu szorstkiej łodygi pojawiają się kwiaty o lejkowatej koronie, które zwężają się u dołu, by u góry rozchylić delikatnie płatki. Mają barwę różową, a z czasem fioletowo-czerwonawą. 

Miodunka rozkwita wczesną wiosną, ale nawet w maju można jeszcze znaleźć kwitnące rośliny. Pojawia się w lasach cienistych, o odpowiedniej wilgotności. Jest dość częsta w grądach, buczynach, a nawet lasach łęgowych.