Wykroty, czyli przewrócone z korzeniami drzewa, stanowią częsty element puszczańskich krajobrazów. Powstają nie tylko pod wpływem silnych wiatrów. Czynnikiem sprzyjającym są również silne opady śniegu, a także wiosenne roztopy, gdy nasycona wodą ziemia daje mniejsze oparcie korzeniom.
Zasypane śniegiem tworzą wysokie pagórki, zaskakując niezwykłymi kształtami. Gdy podejdziemy bliżej, odkryjemy jak ważną funkcję pełnią w leśnym ekosystemie. Zimą chętnie goszczą tu dzięcioły znajdując wręcz nieograniczony zapas żywności, a wykopane pod pniem wgłębienie jeszcze niedawno musiało służyć za kryjówkę większego ssaka. Rozejrzyjmy się wokół, może w świeżej warstwie białego puchu znajdziemy jeszcze jego ślady?
Wiosną na wykrocie i wokół niego zatętni nowym życiem. Runo leśne dostanie dodatkowy zastrzyk słonecznego światła, a wokół z pełną mocą wystrzelą w górę rośliny, które musiały wcześniej wegetować w cieniu potężnego olbrzyma. Sam pień również pokryje zieleń nowych roślin. Z wykrotu będą korzystać najróżniejsze gatunki, traktując je jako schronienie i pożywienie. W zależności od preferencji, poszczególne gatunki będą się również zmieniać ustępując miejsca innym. Część wybierze zewnętrzną warstwę kory, inne poczekają aż wnętrze zwilgotnieje, zmięknie i dopiero wówczas przystąpią do działania. Pod odchyloną korą odkryjemy drabinkowate korytarze drwalnika paskowanego, a także licznych przedstawicieli rodziny bogatkowatych i kózkowatych. Wnikające coraz głębiej grzyby przyspieszą rozkład, same będąc pokarmem dla kolejnych pokoleń larw. W coraz bardziej rozległych mchach i porostach pojawią się ślimaki i pajęczaki, które z kolei okażą się cennym łupem innych puszczańskich gatunków.
Minie jeszcze wiele lat, gdy przewrócone drzewo zakończy życie. Zdąży wykarmić wiele pokoleń owadów i ptaków, zanim dokona całkowitego rozkładu i stanie się częścią podłoża z którego wyrosło. W nim oparcie znajdą kolejne puszczańskie drzewa.