Na wiosnę pojawia się całymi łanami, często szczelnie pokrywając podłoże w miejscach gdzie rośnie. Jest to bylina spotykana w lasach liściastych i mieszanych, szczególnie w łęgowych i jesionowo- olszowych. Lubi gleby żyzne, świeże i wilgotne oraz miejsca cieniste, osłonięte przez okap drzew. Łodyga jest wyprostowana, nieco kanciasta i dorasta do 20-30 cm. Dolny odcinek, całkiem bezlistny, pokrywają skąpo krótkie włoski. Liście są ciemnozielone, jajowatolancetowate, na końcach zaostrzone i brzegiem wycięte w karby, które przechodzą w ząbki. Umieszczone są na lekko omszonych ogonkach. Liście układają się na łodydze w taki sposób, że całość przypomina misternie ułożony bukiet. 

W kwietniu i maju, między liśćmi pojawiają się kwiaty o odcieniach zieleni. Ciekawe, że są jednopłciowe - osobno wyrastają kwiaty męskie i osobno żeńskie. Zapylenie biorą na swe odnóża owady z rzędu muchówek. Dodatkowo może je wspomóc wiatr.

Rozgniecione ziele wydziela intensywny, nieprzyjemny zapach, ale posiada właściwości lecznicze.

Wedle starych wierzeń odkrył je sam bóg Merkury, od którego wzięła się łacińska nazwa szczyru.